Fit in je Hoofd, Goed in je Vel!

1. Home
2. >
3. Veelvoorkomende klachten
4. >
5. Depressie

Depressie

Wat is het?

Een depressie is de ziel die ziek is. Wanneer iemand zegt dat hij een periode van verschillende weken en/of maanden nergens nog zin in heeft en dat de treurige gevoelens en het gevoel van leegheid blijven duren, dan lijdt deze persoon waarschijnlijk aan een depressie. Niets interesseert hem nog. Hij denkt in die periode alleen nog maar aan negatieve zaken. Zijn hele bestaan lijkt beheerst te worden door die somberheid. Een depressie is dus een langdurige aandoening.

Kenmerken

Een depressie kenmerkt zich eigenlijk door twee soorten symptomen.

• Psychische symptomen zoals droefheid, wanhoop, lage zelfwaarde, lusteloosheid, schuldgevoelens, negatief denken, suïcidegedachten.
• Meer biologisch of lichamelijke georiënteerde symptomen zoals slaapproblemen, eetproblemen, verminderde seksuele drift, vermoeidheid, minder energie, onmogelijkheid om plezier te beleven.

Drie vormen

De DSM IV (een boek dat door experten wordt gebruikt om een depressie vast te stellen) stelt dat er drie vormen van depressie zijn:

1) Depressie met een eenmalige episode (majeure depressie)

Wie met deze vorm van depressie kampt, maakt eenmaal een depressie periode door. In een periode van twee opeenvolgende weken heeft hij dan vijf of meer van de volgende symptomen. De eerste twee symptomen moeten zeker aanwezig zijn.

• Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag
• Duidelijke vermindering van interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag
• Duidelijke gewichtsvermindering (zonder dieet) of gewichtstoename, of bijna elke dag verminderde of toegenomen eetlust
• Slapeloosheid of overdreven slapen, bijna elke dag
• Psychomotorische agitatie of remming, bijna elke dag (rusteloosheid of vertraagdheid)
• Moeheid of verlies van energie, bijna elke dag
• Gevoelens (die het karakter van een waan kunnen hebben) van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens (niet alleen maar zelfverwijten of schuldgevoel over ziek zijn), bijna elke dag
• Verminderd vermogen tot nadenken of concentratie of besluiteloosheid, bijna elke dag
• Terugkerende gedachten aan de dood (niet alleen angst om dood te gaan), terugkerende zelfdodingsgedachten zonder dat er specifieke plannen zijn gemaakt, of een zelfdodingspoging of een specifiek plan om zichzelf te doden.

Deze symptomen moeten in belangrijke mate lijden of beperkingen in het sociale of beroepsmatig functioneren tot gevolg hebben. Ze mogen niet het gevolg zijn van de directe effecten van een middel (drugs, geneesmiddel) of van een lichamelijke aandoening (vb. gestoorde werking van de schildklier). Ze mogen ook niet toe te schrijven zijn aan een normaal rouwproces (rouw als een normale reactie op het verlies van een geliefde persoon).

2) Depressie met terugkerende episoden (chronische depressie)

De persoon heeft twee of meer depressieve episodes. Om als afzonderlijke episode te kunnen worden beschouwd, moet er een interval zijn van twee opeenvolgende maanden waarin niet aan de criteria van depressieve episode is voldaan.

3) Dysthyme stoornis (chronische depressie)

Deze vorm van depressie is minder ernstig dan de twee vorige. De persoon moet gedurende het grootste deel van de dag, meer dagen wel dan niet, een depressieve stemming hebben en dit gedurende ten minste twee jaar. Onbehandeld kan deze stoornis het hele leven voort blijven woekeren. Tijdens de depressieve stemming moeten minstens twee van de volgende symptomen voorkomen:

• Slechte eetlust of te veel eten
• Slapeloosheid of te veel slapen
• Weinig energie of moeheid
• Gering gevoel van eigenwaarde
• Slechte concentratie of moeilijkheden om tot een besluit te komen
• Gevoelens van hopeloosheid

Daarnaast wordt er ook wel eens gesproken over:

• Seizoensgebonden depressie (depressie door de verandering in de verhoudingen tussen licht en donker)
• Premenstruele depressie (depressie tien tot veertien dagen voor de menstruatie)
• Postnatale depressie (depressie na de geboorte van een kind)
• Somatogene depressie (depressie als gevolg van lichamelijke aandoeningen zoals chronische pijnen, hartkwalen, virusinfecties, diabetes, ziekte van Parkinson, hepatitis, aids, kanker, CVS,… of als bijwerking van een medicinale behandeling)

Waarom is iemand depressief?

Het is moeilijk te zeggen waarom iemand depressief is. Meestal is er niet zomaar één duidelijke oorzaak aanwezig, maar is er eerder sprake van een combinatie van lichamelijke, sociale en psychologische factoren. Hieronder geven we een lijstje van factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een depressie.

Lichamelijke factoren

• Genetische kwetsbaarheid. Het kan in iemands aard liggen om depressief te worden. Let wel, het is niet omdat iemand kwetsbaar is, dat hij daarom depressief wordt
• Tekort aan bepaalde neurotransmitters (dit zijn bepaalde stoffen in de hersenen)
• Ziekte van hormoonvervangende organen (suikerziekte, schildklierziekte, ziekten van de bijnierschors,…)
• Infectieziekte (griep, hepatitis, ziekte van Pfeiffer, aids,…), hersenziekte (ms, epilepsie, hersenschudding,…) of een andere ziekte (kanker, gewichtsreuma,…)
• Voedingstekorten (vitamine B6, B12, vitamine C, ijzer,…)
• Gebruik van bepaalde medicijnen (hormoonpreparaten, anticonceptiepil, middelen tegen hoge bloeddruk en tegen hartziekten,…)
• Gebruik van alcohol en/of drugs
• Hevige menstruatie
• Andere

Psychische oorzaken

• Negatieve jeugdervaringen die moeilijk te verwerken zijn
• Gebrek aan zelfvertrouwen
• Te streng geweten en/of een te streng plichtsgevoel
• Negatieve denkgewoonten (bijvoorbeeld faalangst)
• Te hoge eisen aan jezelf en/of aan de ander stellen (bijvoorbeeld perfectionistisch zijn)
• Andere

Sociale oorzaken

• Het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen zoals
  
  • het verlies van een dierbare
  • een echtscheiding
  • het verlies van lichamelijke gezondheid
  • het verlies van een job
  • werkloos zijn
  • een verhuis
  • een verandering/overgang van levensfase
  • andere
• De confrontatie met langdurige, belastende situaties zoals
  
  • te hoge werkdruk
  • een energievretende zorg voor een ziek familielid
  • het ervaren van weinig steun uit de directe omgeving
  • andere

Depressie is dus niet alleen een individueel probleem, maar het is zeker ook een maatschappelijk probleem. Mensen die bijvoorbeeld leven in armoede hebben meer kans om depressief te worden. Depressief wordt men dus dikwijls omdat men leeft in een situatie waarin men eigenlijk niet gelukkig kan zijn.

Wat kan je tegen depressie doen?

Als iemand depressief is, dan heeft hij geen energie meer. De tien stappen gaan ervan uit dat iemand nog voldoende kracht heeft om actief de eigen geestelijke gezondheid te versterken. Als iemand die kracht niet meer heeft, dan moet hij een professionele hulpverlener raadplegen.

Op deze website vind je bij de verschillende stappen veel informatie, tips en opdrachten om aan je depressie te werken.

Jij bepaalt zelf welke stap voor jou belangrijk is.

Doe ook de test om na te gaan welke stappen voor jouw belangrijk zijn. Ontdek hier nuttige tips om je eigen geestelijke gezondheid te bewaken.

Tips voor de omgeving

• Weet dat iemand die depressief is aan een ernstige stemmingsstoornis lijdt. Onderschat dit niet. Hij of zij stelt zich niet zomaar aan
• Ook al zijn opmerkingen “komaan, het lukt je vast wel” goed bedoeld, weet dat ze vaak hun doel missen. Luister naar de klachten, wees begripvol en toon sympathie
• Hou contact met de persoon die depressief is. Ook al krijg je niet steeds positieve reacties, sociaal contact is belangrijk. Maak duidelijk dat die persoon op jou kan rekenen
• Onderneem iets met de depressieve persoon. Praat, ga eens naar buiten, wandel wat, doe samen boodschappen,... Ook al bots je misschien op een nee, probeer die persoon toch te overhalen
• Als het jou zelf wat teveel wordt, zoek dan steun. Je kan maar echt voor iemand zorgen, als je ook voor jezelf zorgt
• Steun vind je bij Similes.

Filmpjes

Meer weten over depressie?

Websites over depressie:

• Online werken aan depressieve klachten op depressiehulp.be
  
• Meer info over depressie en manisch depressieve stoornis en zelfzorg op upsendowns.be
• CM: Dossier over depressie
• Info over depressie op gezondweb.be.
• Info over depressie van het onafhankelijk ziekenfonds
• Dossier 'tien vragen i.v.m. depressie' op gezondheid.be
• Website over preventie van depressie (bedoeld voor hulpverleners)
• Informatie over depressie op seniorennet.nl